Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Wyróżniamy trzy rodzaje nieruchomości, a mianowicie nieruchomości gruntowe, nieruchomości budynkowe i nieruchomości lokalowe. Egzekucja może być skierowana do prawa własności każdej z tych nieruchomości.
Egzekucja z nieruchomości należy do komornika, aczkolwiek niektóre z czynności egzekucyjnych są zastrzeżone dla sądu. Dotyczy to nadzoru nad licytacją, przybicia i przysądzenia własności. Egzekucja z nieruchomości przebiega przez następujące etapy:
Zajęcie – do egzekucji z nieruchomości komornik sądowy przystępuje przez jej zajęcie, które składa się z następujących czynności:
- wezwanie dłużnika do zapłaty długu w ciągu dwóch tygodni od otrzymania korespondencji pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania nieruchomości;
- przesłanie do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej wniosku o dokonanie w tej księdze wpisu o wszczęciu egzekucji lub złożenie takiego wniosku do zbioru dokumentów, wraz z odpisem wezwania dłużnika do zapłaty.
Opis i oszacowanie – komornik przystępuje do opisu i oszacowania zajętej nieruchomości po upływie dwutygodniowego terminu określonego w wezwaniu dłużnika do zapłaty długu. Opisu i oszacowania dokonuje się na wniosek wierzyciela lub z urzędu. Wniosek może być złożony przez wierzyciela wymienionego w tytule wykonawczym, a także przez prokuratora lub inny podmiot działający na takich samych zasadach jak prokurator. Komornik dokonuje opisu i oszacowania z urzędu w egzekucji wszczętej z urzędu lub na żądanie uprawnionego organu. Oszacowania nieruchomości dokonuje powołany przez komornika rzeczoznawca majątkowy uprawniony do szacowania nieruchomości na podstawie odrębnych przepisów. Zakończeniem opisu i oszacowania jest sporządzenie i podpisanie przez komornika protokołu opisu i oszacowania.
Licytacja – służy sprzedaży zajętej nieruchomości. Ma charakter publiczny, może wziąć w niej udział każdy, a jej termin wyznacza komornik. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni od uprawomocnienia się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję. Komornik ogłasza o licytacji przez publiczne obwieszczenie. Do kręgu licytantów należą osoby, które wpłaciły wadium (rękojmie). Stawienie się jednego licytanta wystarcza do przeprowadzenia przetargu. Przetarg odbywa się ustnie. Jego celem jest wyłonienie nabywcy, który zaoferuje najwyższą cenę. Cena wywołania jest niższa niż wartość szacunkowa nieruchomości. W pierwszym terminie wynosi trzy czwarte sumy oszacowania. W drugim terminie dwie trzecie sumy oszacowania.
Przybicie – jest dokonywane przez sąd niezwłocznie po zamknięciu przetargu na rzecz licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, czyli nabywcy. Przybiera formę postanowienia, które wywołuje następujące skutki:
- osoba, na rzecz której udzielono przybicia uzyskuje prawo do przysądzenia jej własności nieruchomości;
- na wniosek nabywcy lub innego uczestnika postępowania sąd wydaje postanowienie, mocą którego odejmuje zarząd dłużnikowi i ustanawia innego zarządcę.
Przysądzenie własności – po uprawomocnieniu się postanowienia o przybiciu komornik wzywa licytanta (nabywcę), aby w ciągu dwóch tygodni od otrzymania wezwania złożył na rachunek depozytowy Ministra Finansów cenę nabycia z potrąceniem rękojmi. Jeżeli nabywca zapłacił w terminie cenę sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność nieruchomości na nabywcę. Stanowi również tytuł do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności.
Właściwym do przeprowadzenia egzekucji z nieruchomości jest komornik sądu, w okręgu którego nieruchomość jest położona. Dla tutejszej kancelarii są to nieruchomości położone na terenie rewiru Sądu Rejonowego w Cieszynie, w skład którego wchodzi Cieszyn, Skoczów, Ustroń, Wisła, Strumień oraz gminy: Brenna, Chybie, Dębowiec, Goleszów, Hażlach, Istebna oraz Zebrzydowice. Szczegółowy wykaz miejscowości został umieszczony w zakładce „Właściwość miejscowa”.
Komornik przy Sądzie Rejonowym w Cieszynie - Aleksandra Wrzoł